همانطور که میدانیم روش های مختلف اجرایی جهت سقف سازه ها وجود دارد، برای مثال سقف عرشه فولادی ، سقف دال ، سقف تیرچه بلوک و غیره . در این مقاله می پردازیم به پرمصرف ترین نوع اجرای سقف یعنی سقف تیرچه بلوک در کشور .
سقف تیرچه بلوک چیست
سقف تیرچه بلوک همانطور که از نام آن مشخص می باشد از تیرچه و بلوک تشکیل میگردد . به این صورت که ابتدا تیرچه ها در سقف جانمایی می گردد ، سپس بلوک که خود این بلوک نیز می تواند بلوک یونولیتی یا به اصطلاح فوم یا بلوک های سفالی یا قالب های نوین جایگزین بلوک که چند بار مصرف می باشند روی سقف قرار داده شده و بتن ریزی می گردد . این نوع سقف حدود ۹۰ درصد ازسقف های تمام پروژه های داخل کشور را در بر می گیرد.
سقف تیرچه بلوک به دلایل مختلف از جمله سهولت در استفاده صرفه بودن اقتصادی مورد توجه انواع سازندگان و طراحان قرار گرفته است . اگر بخواهیم بررسی دقیق تر و به جزئیات این سقف بپردازیم ابتدا باید با انواع تیرچه های مورد استفاده در سقف تیرچه بلوک آشنا بشویم .
انواع سقف تیرچه بلوک
پرمصرف ترین نوع تیرچه در کشور تیرچه پاشنه بتنی فوندوله یا همان تیرچه سنتی می باشد . این نوع تیرچه در جهان منسوخ شده و فقط در کشور ما ساخته و اجرا میگردد که دارای معایب متعدد از جمله مقاومت پایین ، بتن خور بالا و مهمتر از همه هزینه بالای ساخت آن به دلیل استفاده بالا از آهن می باشد .
نوع دیگری از تیرچه های مورد استفاده در سقف های تیرچه و بلوک ، تیرچه کرومیت یا همان تیرچه آهنی می باشد . این نوع تیرچه از نظر مقاومت نسبت به تیرچه های سنتی مقاومت بالاتری را دارا می باشد و دهانه های بلندتری را پاسخگو است ، اما به دلیل مصرف بسیار بالای آهن در این نوع تیرچه قیمت بسیار بالایی را دارا می باشد که با توجه به افزایش شدید قیمت آهن در این روزهای کشور این نوع تیرچه نیز از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد و به همین دلیل بسیاری از سازندگان از استفاده از این نتیجه امتناع می ورزند .
نوعی دیگر از تیرچه های مورد استفاده در سقف های تیرچه بلوک ، تیرچه پیش تنیده می باشد . این نوع تیرچه ، تیرچه مورد استفاده روز در کشورهای اروپایی و سایر کشورها می باشد . تیرچه های پیش تنیده بر خلاف تیرچه های سنتی و تیرچه های کرومیت در کارخانه و با خط تولید ، تولید می گردد . همان طور که اطلاع دارید تیرچه پاشنه بتنی ، تیرچه کرومیت ، تیرچه صنعتی و حتی تیرچه نیازیت به صورت دستی ساخته می‌شود ، اما تیرچه پیش تنیده نیازمند خط تولید کارخانه و سیستم پیشرفته جهت تولید می باشد.
پیش تنیدگی به چه معناست
سیستم پیش تنیدگی همانطور که از اسم آن مشخص است ، اینگونه است که نوعی وایر (pc wire ) با مقاومت کششی بالا در خط تولید به وسیله جک های کششی به حد معینی کشیده می شود ، سپس دستگاه اکسترودر روی خط شروع به بتن ریزی میکند و بتن نان اسلامپ با ویبره روی خط اجرا می شود . بعد از اتمام کار و پایان تولید به وسیله سیستم بخار بتن فرآوری می گردد و بعد از تایم مشخصی که بتن کاملا خشک گردد وایر ها آزاد می گردد . این کشش و آزاد شدن باعث ایجاد نیروی پیش تنیدگی در تیرچه می گردد . این نیرو مقداری خیز مثبت به تیرچه می دهد همین خیز و نیروی داخل تیرچه باعث مقاومت چند برابری نسبت به انواع تیرچه های توضیح داده شده در بالا می گردد . توضیح سیستم پیش تنیدگی دارای پیچیدگی های فراوان است که در این مقاله نمی گنجد .
به طور کلی مزیت تیرچه های پیش تنیده نسبت به انواع تیرچه ها مقاومت بالاتر ، استاندارد بودن ، استفاده از تکنولوژی روز و از همه مهمتر تفاوت ۳۰ تا ۶۰ درصدی قیمت نسبت به انواع تیرچه های موجود در بازار و در نتیجه کاهش درصد بالایی در هزینه ساخت تمام شده نسبت به انواع سقف های قابل اجرا در کشور می باشد . تیرچه پیش تنیده دارای مزیت های فراوانی می باشد ، در ادامه برخی از این مزیت های این نوع تیرچه را بررسی میکنیم .
مزیت تیرچه پیش تنیده
اولین و بزرگترین مزیت تیرچه پیش تنیده نسبت به انواع تیرچه های مورد استفاده در سقف های تیرچه بلوک ، مقاومت چندین برابری و دارا بودن پروانه استاندارد از سازمان ملی استاندارد کشور می باشد . تیرچه پیش تنیده کیفیت و مقاومت خود را مدیون سیستم پیشرفته تولید و علم روز دنیا می باشد .
دومین مزیت تیرچه پیش تنیده در کاهش 50 درصدی استفاده از شمع در اجرا است که خود باعث پایین آمدن هزینه و سرعت در اجرا می گردد .
مزیت بعدی صرفه جویی در بتن مصرفی در اجرای سقف است ؛ دلیل صرفه‌جویی بتنی بودن جان تیرچه است که باعث می گردد در هر ۱۳۰ متر مربع یک متر مکعب کاهش مصرف بتن داشته باشیم که این ، عدد قابل توجهی در هزینه تمام شده سقف است .
یکی دیگر از مزیت های بزرگ و قابل توجه تیرچه پیش تنیده قابلیت اجرای تیرچه در دهانه های بلند تا دوازده متر است که این یکی از بزرگترین مزیت ها و باعث متمایز گشتن تیرچه پیش تنیده نسبت به سایر تیرچه ها می باشد . همانطور که مطلع هستید بالا بردن دهانه ها در سازه باعث حذف ستون و در نتیجه پایین آمدن هزینه ساخت و طراحی میگردد .
اما با این همه مزیت چرا تیرچه پیش تنیده به نسبت به سایر تیرچه ها قیمت مناسب تری دارد؟
دلیل قیمت مناسب تیرچه پیش تیده
دلایل مختلفی از جمله تولید انبوه و کارخانه ای استفاده کمتر از آهن (فولاد) در این نوع تیرچه ، به دلیل تکنولوژی بالای تولید و سیستم پیش تنیدگی باعث به وجود آمدن این اختلاف قیمت و صرفه اقتصادی قطعی استفاده از این نتیجه در اجرای سقف شده است .
شرکت تیرچه پیش تنیده ایران با دارا بودن ۴ کارخانه در اقسا نقاط کشور از جمله اشتهارد ، رفسنجان ، لوشان و اردبیل بزرگترین تولید کننده تیرچه پیش تنیده در کشور و تنها تولیدکننده تیرچه پیش تنیده با تکنولوژی روز اروپا ه و استفاد از مرغوب ترین مواد اولیه و پشتوانه فنی قوی است .
تیرچه پیش تنیده ایران تنها تولید کننده تیرچه قلاب دار درکشور و همچنین تنها دارنده خط تولید کننده تیرچه پیش تنیده با دستگاه های روز اروپا میباشد ، توجه داشته باشید بر اساس رویه جهانی تولید محصولات پیش تنیده جهت فرآوری بتن ، بعد از تولید میباست حتما از سیستم گرمایش از طریق بخار استفاده گردد و سیستم های منسوخ شده گرمایش از کف به هیچ عنوان جهت تولید محصولات پیش تنیده مناسب نمیباشند و نتیجه مطلوبی ندارند .
همچنین تیرچه ها میباست حتما دارای قلاب باشند . قلاب ها به عنوان برشگیر در سقف مورد استفاده قرار میگیرند و همچنین جهت سهولت در حمل و نقل تیرچه بکار می آیند . وزن هر متر طول تیرچه نباید کمتر ار 28 کیلوگرم باشد .
دسته بندی تیرچه های پیش تنیده چگونه است
در تیرچه های پاشنه بتنی یا سنتی خرپایی قطر میلگرد و تعداد میلگرد های کمکی مشخص کننده این هستند که تیرچه تولید شده تا چه دهانه ای را پاسخگو هستند به عنوان مثال تیرچه با میلگرد 8 در پایین و نمره 10 در بالا تا دهانه 5 متر قابل استفاده است یا در تیرچه های کرومیت یا فلزی میزان ضخامت ورق استفده شده در ساخت تیرچه مشخص کننده میزان دهانه پاسخگویی تیرچه میباشد .
در اینجا این نکته یاداوری میگردد که تیرچه های سنتی نهایت قابل استفاده تا دهانه 7 تا 8 متر آن هم به صورت دوبل هستند ولی تیرچه پیش تنیده به راحتی قابلیت استفاده تا دهانه 12 متر بدون ستون را دارا است .
اما دسته بندی دهانه های پاسخگو تیرچه پیش تنیده به این صورت است که تعداد وایر های بکار رفته در تیرچه ، مشخص کننده میزان دهانه پاسخگویی جهت استفاده از تیرچه پیش تنیده است .
توجه داشته باشید قطر وایر های بکار رفته در تمامی دسته های این نوع تیرچه یکسان هست و فقط تعداد وایر های استفاده شده تغییر میکند . تیرچه های پیش تنیده از 3 وایره تا 7 وایره قابل تولید هستند . 3 وایره یعنی از ابتدا تا انتهای تیرچه 3 وایر کشیده شده است .
برای ملموس شدن بهتر دهانه های مختف یک سقف را با سربار مسکونی مقایسه میکنیم. برای ساختمان های مسکونی دسته بندی دهانه های پاسخگو تیرچه پیش تنیده به شکل زیر میباشد :
- تا دهانه 5.5 متری تیرچه 3 وایره قایل استفاده میباشد .
- از دهانه 5.5 متر تا 6.5 متر میباست از تیرچه چهار وایره استفاده کرد .
- تز دهانه 6.5 متری تا 7.5 متری تیرچه دارای 5 وایر قابل استفاده است .
- از 7.5 متری تا 8.5 متر تیرچه 6 وایر و به همین صورت تا دهانه 9.5 متر تیرچه 7 وایر قایل استفاده است .
- از دهانه 9.5 متر تا 12 متر میباست از تیرچه ها به صورت دوبل (یعنی دو عدد تیرچه کنار هم) استفاده کرد .
توجه داشته باشید این محاسبات بر اساس ساختمان با سربار مسکونی و با آکس تیرچه 50 سانتی متری محاسبه شده است و برای سقف هایی با سربارهای دیگر مثل پارکینگ ، تجاری ، اداری و …. محاسبات جداگانه ای صورت میگیرد .
دفترچه محاسباتی تیرچه پیش تنیده ایران به راحتی قایل دریافت میباشد .
