در این مقاله سعی داریم تا در رابطه با تیرچه های پیش تنیده اطلاعات بیشتری کسب نماییم. صنعت پیش تنیدگی تقریباً بالغ بر نیم قرن است که در دنیا قدمت دارد . می توان گفت بعد از جنگ جهانی دوم ، با توجه به اینکه اکثر کارخانه های فولاد و صنایع زیرساختی از بین رفته بودند ، و یا در حالت نیمه تعطیل  قرار داشتند و یا کاربری آنها به علت جنگ جهانی تغییر کرده بود و در صنایع نظامی مشغول بودند ، نیاز به صنعت پیش تنیدگی در دنیا کاملا احساس شد . 

همانطور که می دانیم قطعات پیش تنیده از فولاد بسیار کمتری نسبت به سایر قطعات بتنی بهره می برند ، و این کمک بسیار بزرگی هم در سرعت و هم در وضعیت اقتصادی قطعات بتنی دارد ؛ به همین دلیل می توان گفت بیش از نیمی از اروپای شرقی و بالغ بر ۷۰ درصد اروپای غربی با استفاده از صنعت پیش تنیدگی بازسازی شدند . با توجه به اینکه توضیحات زیادی درفضای مجازی و کتاب های پیش تنیدگی در رابطه با تاریخچه پیش تنیدگی وجود دارد از این بحث به سرعت عبور می کنیم . هدف از تدوین و نگارش این مقاله آشنایی کلی با قطعات پیش تنیده ، به خصوص تیرچه پیش تنیده می باشد . ما در این مقاله سعی می‌کنیم تیرچه پیش تنیده را در ایران مورد بررسی قرار دهیم .

آشنایی با تیرچه پیش تنیده

برای اینکه تیرچه پیش تنیده را در ایران مورد بررسی قرار دهیم ابتدا لازم داریم که در مورد خود پیش تنیدگی اطلاعاتی داشته باشیم ؛ پس بهتر است از خودمان بپرسیم پیش تنیدگی یا پیش فشردگی چه چیزی میباشد؟ البته استفاده از  نام پیش فشردگی را توصیه نمی کنیم و بهتر است از همان واژه پیش تنیدگی استفاده کنیم.

 همانطور که میدانید بتن ، نقش جدا ناشدنی در زندگی امروزه بشر دارد . شاید اگر به دور خود نگاه بیندازیم بیشترین ماده ی دست ساز بشر را بتن ببینیم ؛ به هر طرف که سر خود را برمیگردانیم یا سازه های بتنی یا قطعه بتنی مشاهده می‌کنیم . بتن ماده ای است که در برابر فشار بسیار ، بسیار عالی عمل می کند . می توان گفت از نظر اقتصادی بهترین متریال جهت پذیرش مقاومت فشاری می باشد ؛ به همین علت ما در فونداسیون ها در تیر در ستون و در تیرچه ها از بتن استفاده می کنیم ، اما همان قدر که بتن در برابر فشار عالی عمل می کند؛ در برابر کشش ماده ای بسیار ضعیف و شکننده است.

خط تولید تیرچه پیش تنیده

حال با خود فکر می‌کنیم که اگر بتن می توانست در برابر کشش نیز مقاومت خوبی از خود نشان دهد چقدر عالی میشد . پیش تنیدگی دقیقاً در همین نقطه به کمک ما آمده است ، یعنی توانسته بتن را در مقابل کشش نیز مقاوم نماید ؛ حالا چگونه ؟ باید برای این موضوع توضیحی تکمیلی تر ارائه شود .

ابتدا با یک مثال ساده شروع می‌کنیم :

یک میز تحریر را در ذهن خود مجسم کنید و تعدادی کتاب را روی آن قرار دهید ؛ به طوری که کتاب‌ها از قسمت پهنای جلد  و پشت به پشت هم و به صورت افقی روی میز قرار داده شوند . اگر به شما بگویم که می‌خواهیم با دو دست خود تمامی این کتاب ها را جابجا کنیم اولین فکری که به ذهن شما می رسد چیست ؟ درست حدس زدید ، اولین کتاب و آخرین کتاب را با دو کف دست خود می گیرید و این دو را به هم دیگر فشار می دهید . این کار باعث می‌شود فشاری که شما با دو کف دست به اولین کتاب و آخرین کتاب وارد می کنید به بقیه کتاب‌ها نیز وارد شده و وقتی کل دست خود را از قسمت مفصل آرنج بالا می آورید ، تمامی این کتاب ها از روی میز تحریر بلند شود. این دقیقا همان پیش تنیدگی است ؛ منتها با استفاده از فولاد و بتن .

تفاوت در این است هر دو دست شما در ابتدا و انتهای کتابها نیرو را وارد می نماید ، که در قطعه پیش‌تنیده این نیرو توسط میلگرد و یا وایرهای پیش تنیدگی ، همواره در قطعه وجود دارد . غالبا  قطعات پیش تنیده سه بخش اصلی دارند . حال فرقی نمی کند این قطعه پیش تنیده ، تیرچه پیش تنیده باشد یا دال بتنی پیش تنیده و یا تراورس پیش تنیده ؛ همگی از سه بخش : میلگرد پیش تنیدگی و یا همان وایر پیش تنیدگی ، شن و ماسه و سیمان (بتن) تشکیل شده‌اند . تنها طرح اختلاط این سه رکن اساسی ، قطعه پیش تنیده است  که با هم متفاوت میباشند.

بتن پیش تنیده

بتن پیش تنیده طرح اختلاط متفاوتی نسبت به سایر بتن ها دارد . به عنوان مثال ؛ بتن هایی که در سقف استفاده میشوند با بتن هایی که در قطعات پیش تنیده استفاده می شوند تفاوت دارند . مثلادر تراورس بتنی پیش تنیده توصیه می شود که از نسبت آب به سیمان کمتر و در نتیجه بتن سفت تر استفاده شود . همانطور که می دانیم نسبت آب به سیمان و یا روانی بتن را اسلامپ می‌گویند ؛ در تیرچه پیش تنیده توصیه می‌شود از نسبت آب به سیمان کم و یا بتنی با اسلامپ صفر استفاده شود .

 اگر بخواهیم به صورت محسوس تر این بتن را برای شما شرح دهیم ، فرض کنید شن و ماسه را در دست خود گرفته و با یک اسپری آبپاش کمی آن را مرطوب کرده اید ، بتن نان اسلامپ تقریباً به این شکل است و با بتن هایی که شما در بتن ریزی سقف ، یا تراک میکسر های بتن و یا در بچینگ های ساخت بتن دیده اید ، کاملاً متفاوت است.

بتن تیرچه پیش تنیده

بتن تیرچه پیش تنیده

شن و ماسه که در تولید قطعات پیش تنیده  نیز استفاده می شود  ، دارای خواص و دانه بندی متفاوت می باشد . اساسا طرح اختلاط بتن یکی از رازهای شرکت های تولیدی قطعات پیش تنیده می باشد . با همین طرح اختلاط می توان به مقاومت های بسیار بالایی در کوتاه‌ترین زمان ؛ البته با استفاده از سیستم بخار دست پیدا کرد .

احتمالاً این سوال در ذهن شما ایجاد شده است که چرا باید برای تولید تیرچه پیش تنیده از یک بتن سفت و با اسلامپ نزدیک به صفر استفاده کرد؟ جواب سوال شما در این است که ما برای تولید تیرچه پیش تنیده می‌بایست بتن آن را به شدت ویبره کنیم تا متراکم شود . تراکم بسیار بالایی که در تولید تیرچه پیش تنیده نیاز است با بتن شل و با اسلامپ بالا قابل دسترسی نیست . یکی از عواملی که استفاده از تیرچه پیش تنیده و یا تولید تیرچه پیش تنیده به روش قالبی را رد می‌کند ؛ همین موضوع است . اگر بخواهیم تیرچه پیش تنیده را در قالب تولید کنیم می بایست از بتن شل و روانی بالا استفاده کنیم تا فرم قالب را به خود بگیرد و همین موضوع ، متناقض با مباحث قبلی  میباشد. 

تولید کنندگانی که از سیستم قالبی استفاده می کنند تیرچه های پیش تنیده با ظاهری بسیار آراسته ارائه می‌کنند ؛ اما کیفیت این تیرچه ها بسیار پایین است . به خاطر اینکه از بتنی شل و بدون تراکم کافی بهره برده اند . البته در گذشته تولید قطعات پیش تنیده ، مخصوصاً تیرچه پیش تنیده در قالب انجام می‌شد اما با پیشرفت و سخت‌گیری هرچه بیشتر آیین نامه های بین المللی ؛ استفاده از تیرچه پیش تنیده که با قالب تولید شده باشد ممنوع شده است.

تیرچه پیش تنیده چه ظاهری دارد؟

باید اطلاع رسانی کنیم که تیرچه پیش تنیده قطعه دکوراتیو نیست که ظاهر آن صاف و تمیز و یکدست باشد ، بلکه قطعه ای است که قرار است بار سقف را تحمل کند و هیچ قسمتی از آن در پایان کار مشخص نیست که ظاهرش اهمیت داشته باشد . متاسفانه به خاطر عدم آگاهی برخی افراد ، همان مثال معروف “عقل آدم ها در چشم آنها می باشد” برای انسان تداعی می شود . 

بعضی از مشتریانی که آگاهی ندارند ، تیرچه پیش تنیده قالبی را با کیفیت تر می پندارند ؛ در صورتی که این گونه نیست . هرچه سطح تیرچه پیش تنیده مضرس تر و زبر تر باشد نشان از بتن متراکم تر و با اسلامپ نزدیک به صفر دارد . و این یعنی مقاومت بالاتر تیرچه ، و هرچه تیرچه به قول خودمانی ها اتو کشیده ، سطح بسیار صاف و یکدست داشته باشد نشان می‌دهد که از بتنی با نسبت آب به سیمان بالا ، بتن روان تر و با اسلامپ بالاتر استفاده شده که در نتیجه مقاومت آن پایین تر است.

در واقع دستگاه های اکسترودر تیرچه پیش تنیده ، بتن با مقاومت بالا و با نسبت آب به سیمان پایین (یعنی اسلامپ به نزدیک به صفر) را به شدت ویبره کرده و بر روی وایرهای از قبل کشیده شده قرار می‌دهند . ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شود که چرا تولید کنندگان به سمت تولید از روش قالبی پیش می روند؟ جواب آن بسیار ساده است : دستگاه‌های اکسترودر بسیار گران قیمت پیچیده با دقت بالا ، دارای هزینه تعمیرات و نگهداری بسیار گزاف می باشند که این موضوع باعث گشته تا تولیدکنندگان سودجو از روش منسوخ شده قالبی در تولید تیرچه پیش تنیده استفاده نمایند.

تیرچه پیش تنیده

نقش وایر یا فولاد در تیرچه های پیش تنیده

در مورد وایر و یا فولاد پیش تنیدگی اگر بخواهیم صحبت کنیم شاید به اندازه یک کتاب چند صد صفحه ای بتوان صحبت کرد ، اما می خواهیم به صورت خلاصه و در چند خط این موضوع را به طور بسیار ساده برای شما شرح دهیم . وایر و یا فولاد پیش تنیدگی یک نوع فولاد پر کربن است . کربن بالا باعث می‌شود مقاومت کششی فولاد و یا همان وایر پیش تنیدگی بسیار بالا رود. به عنوان مثال : میلگردهایی که در بازار به میلگردهای های A3 مشهور هستند تاب کششی معادل با ۵ الی ۶ هزار کیلوگرم بر سانتی متر مربع را دارند ، این یعنی این که اگر یک میلگرد A3 را بیش از این مقدار مورد آزمایش کششی قرار دهیم ابتدا وارد تغییر شکل الاستیک و بلافاصله وارد فاز پلاستیک و در نهایت از هم گسیخته می شود .

الاستیک و پلاستیک دو واژه ای است که در علم متالوژی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . الاستیک یعنی تغییر شکلی که ماده بعد از قطع نیروی کشش مجددا به حالت اولیه خود باز می گردد . پلاستیک یعنی بعد از قطع کشش دیگر به حالت عادی خود بر نمی گردد و معمولاً با ازدیاد طول همراه است . در صنعت پیش تنیدگی می‌بایست از فولادی استفاده کرد که با کشش وارد فاز پلاستیک نشده و در نهایت منجر به از هم گسیخته شدن نیز نگردد.

به این فولاد پی سی وایر (pc wire) یا وایر پیش تنیدگی و یا میلگرد پیش تنیدگی می گویند . توجه داشته باشید که میلگردهای پیش تنیدگی حتماً باید دارای آج باشند ، این اج برای درگیر کردن میلگرد با بتن بسیار لازم است .

آج هایی که در وایر های مورد استفاده در تیرچه پیش تنیده مد نظر است باید همانند یک مارپیچ به دور وایر قابل مشاهده باشد . اگر بخواهیم به زبان ساده برای شما اج را توصیف کنیم ، می‌توانیم به مته فولادی که در دریل ها استفاده می شود اشاره کرد ، اگر آج را در روی وایر به راحتی و به صورت مارپیچ مشاهده نکردید مطمئن باشید که این وایر از کیفیت خوبی برخوردار نیست و تیرچه پیش تنیده که با این وایر تولید شود نیز به همان نسبت بی کیفیت و غیر قابل اعتماد میباشد .

دپو تیرچه پیش تنیده

وایر پیش تنیدگی در ایران و جهان

شرکت های بزرگی در دنیا اقدام به تولید وایر پیش تنیدگی می نمایند ، البته می‌توان گفت چین در این صنعت پیشتاز می باشد . در کشور ما ایران نیز شرکت فولاد خوانسار وایر های مخصوص تیرچه پیش تنیده را تولید می کند که از کیفیت قابل قبولی برخوردار است . وایرهای پیش تنیدگی در سایزهای مختلف تولید می شوند که می تواند متداول ترین آنها در تولید تیرچه پیش تنیده سایز ۵ میلی متر کاملاً آجدار باشد که به علت آج آنها به وایر اسپیرال نیز مشهور هستند .

اگر هفت وایر را همانند یک طناب و یا یک سیم بکسل به هم بتابانیم استرند ساخته‌ایم ؛ واژه استرند شاید به گوش شما آشنا به‌نظر بیاید ، از استرند در صنایع پل سازی قطعات بزرگ پیش ساخته ، پیش تنیده و تراورس های بتنی استفاده می شود . یکی از پرمصرف ترین قطعات در مصرف  استرند ،  دال بتنی و یا همان هالوکور می باشد .

استرند نیز در سایزهای مختلفی در دنیا و در کشورمان ایران تولید می‌شود . استرند یک دوم ، سه هشتم و سه چهارم اینچ از پر مصرف ترین سایز های استرند در تولید قطعات بتنی پیش تنیده میباشند .

حال که تفاوت استرند ، وایر و میلگرد را در قطعات پیش تنیده متوجه شدیم به سراغ نحوه تولید تیرچه پیش تنیده می‌رویم . همانطور که در قبل هم توضیح دادیم به علت اینکه تولید تیرچه پیش تنیده می بایست با دستگاه اکسترودر ، با بتن سفت و به صورت ویبره بسیار شدید انجام شود ؛ توضیحات ما مربوط به همین روش میباشد . در سال‌های گذشته کشورهای امریکا ، آلمان و ایتالیا همواره در صنایع قطعات پیش تنیده و به خصوص تیرچه پیش تنیده پیشتاز بوده اند ، علت تولید دستگاه های پیشرفته و همگام با تکنولوژی روز دنیا در تولید تیرچه پیش تنیده است .

متاسفانه تولید تیرچه پیش تنیده نیازمند سوله ای با ابعاد حداقل ۱۱۰ و یا  ۱۲۰ متر طول  و با عرض حداقل ۲۰ الی ۳۰ متر می باشد و این در تناقض با تولید سایر تیرچه ها در ایران می باشد که معمولاً به فضای بسیار کوچکتری و به امکانات بسیار کمتری نیاز دارند ، اما خروجی آن ( تولید روزانه 2000 متر طول تیرچه پیش تنیده )  این حجم سرمایه گذاری را توجیه می نماید . قیمت تمام شده تیرچه پیش تنیده بسیار پایین تر از قیمت تمام شده تیرچه های معمولی می باشد ، این به خاطر تولید انبوه و کاهش استفاده از فولاد می باشد.

انبار تیرچه پیش تنیده

راه اندازی خط تولید تیرچه پیش تنیده

معمولا برای راه اندازی خط تولید تیرچه پیش تنیده نیاز به جرثقیل سقفی حداقل پنج تن ، سیستم بخار و تاورکرین جهت جابجایی تیرچه ها در انبار و انتقال آن به روی ماشین ها جهت بارگیری می باشد ، که همین چند گزینه هزینه های  بسیار سنگینی را به تولیدکننده تحمیل می‌نماید ، اما اگر تولید کننده توان سرمایه‌گذاری در این حد را داشته باشد بعد از تولید می‌تواند از سود مناسبی بهره ببرد . 

علت آن این است که تیرچه پیش تنیده می تواند بازار بسیار خوبی برای خود پیدا نماید . یکی از عوامل استقبال از تیرچه پیش تنیده استفاده آن تا دهانه ۱۲ متر بدون ستون می باشد که این مورد گزینه بسیار خوبی برای معماران و صاحبان املاک می باشد . تامین پارکینگ اضافی ، خلاقیت در معماری به خاطر وجود دهانه های بلند امروزه جزء مزایای یک ساختمان محسوب می شود ، این مهم با استفاده از تیرچه پیش تنیده امکان‌پذیر است .

 همانطور که میدانید تیرچه های معمولی نهایتاً  تا دهانه ۷ الی ۸ متر قابل استفاده هستند، و اگر طراح و یا مالکی بخواهد در ساختمان خود از دهانه های بالاتر از ۷ و یا ۸ متر استفاده کند باید از سیستم های سقف پس کشیده یا دال بتنی درجا و یا غیره استفاده نماید که هزینه‌های بسیار سرسام آوری را نیز به همراه دارد که معمولاً هزینه های زیاد به فواید دهانه های بلند ترجیح داده نمی شوند ، اما در تیرچه پیش تنیده علی‌رغم اینکه مالک هزینه کمتری برای خرید تیرچه می پردازد ، می‌تواند پارکینگ بیشتری تامین و در معماری امکان عمل بیشتری داشته باشد . پس میتوان تیرچه پیش تنیده را به عنوان آینده تیرچه‌ها دید .

خط تولید تیرچه پیش تنیده

صرفه اقتصادی تیرچه پیش تنیده

مهمترین مزیت تیرچه پیش تنیده که باعث می شود بازار استقبال خوبی از آن کند قیمت بسیار پایین تر تا ۵۰ درصد ارزانتر از هر تیرچه دیگر است ، که این موضوع توام با کیفیت بالا ، بسیار برای مالک و برای مهندس ناظر ساختمان جذاب می باشد . معمولاً در مصالح ساختمانی وقتی کیفیت یک متریال بالا می‌رود به تبع آن افزایش قیمت را نیز به دنبال دارد که این باعث می شود همواره ناظر ساختمان بر کیفیت پافشاری و مالک بر صرفه جویی اقتصادی و مدیریت هزینه ها اصرار بورزد ، اما در تیرچه پیش تنیده اینگونه نیست . کیفیت بالاتر به همراه کاهش قیمت از مسائلی هست که به ندرت در متریال های دیگر ساختمانی مشاهده می شود .

کاهش مقدار طولی خرید در تیرچه پیش تنیده

از دیگر برترین‌های تیرچه پیش تنیده نسبت به سایر تیرچه ها می توان به مقدار خرید آن اشاره کرد . برای توضیحات تکمیلی باید خدمت شما عرض کنیم که تیرچه های معمولی می بایست تا آکس تیر در داخل تیر یا در همان داخل پودر قرار گیرند ، به عنوان مثال : اگر تیر شما عرض ۵۰ سانت دارد شما باید ۲۵ سانتی متر تیرچه را در داخل تیر قرار دهید ، اگر فرض کنیم دهانه آزاد شما ۵ متر باشد بنابراین شما باید تیرچه ای به طول ۵.۵ متر خریداری کنید . در تیرچه های پیش تنیده این مقدار گیرداری لازم نیست. 

تیرچه های پیش تنیده از هر طرف ۱۵ سانتی متر داخل تیر قرار می گیرند و این مقدار حتی بیشتر از آیین نامه است و کفایت می‌کند. آیین نامه این مقدار را ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر در نظر گرفته است . بنابراین اگر از تیرچه پیش تنیده استفاده کنیم دیگر نیازی به طول ۵.۵۰ متر نداریم و تیرچه به طول ۵.۳۰ استفاده می‌شود و اگر در یک ساختمان با متراژ بالا همین ۲۰ سانت ها را در نظر بگیریم ، در پایان پروژه عدد قابل توجهی در مقدار خرید تیرچه صرفه‌جویی می‌شود .

تیرچه پیش تنیده

چوب بست کمتر و یا جک کمتر

یکی از عوامل تاثیرگذار در اجرای سقف با تیرچه و بلوک میزان چوب بست و یا جک زیر سقف می باشد که خوشبختانه تیرچه های پیش تنیده قابلیت اجرا بدون جک تا دهانه ۴ متر و در صورت نیاز مشتری حتی تا دهانه های هفت الی هشت متر را نیز دارند ؛ البته باید توجه داشت در صورتی که از دهانه ۴ متر به بالا را نخواهیم از جک استفاده بکنیم باید به تولید کننده عنوان نموده تا تولید کننده ، تیرچه بسیار مقاوم تری را طراحی نماید ، که این قابلیت فقط در تیرچه های پیش تنیده تولید شده با دستگاه ها و خط تولید تیرچه پیش تنیده ۲۰۱۸ به بعد وجود دارد . (استفاده از  تیرچه های پیش تنیده قدیمی که در کارخانه هایی که بعضا قدمت آنها به  سال هم میرسد به هیچ عنوان توصیه نمیشود . علت ، تکنولوژی منسوخ شده و کیفیت پایین این تیرچه ها می باشد)

از دیگر قابلیت‌های تیرچه پیش تنیده کاهش ۵۰ درصدی میزان داربست یا همان چوب بست و یا جک اجرایی زیر تیرچه ها می باشد . خوشبختانه تیرچه های پیش تنیده نسبت به سایر تیرچه ها نیاز به جک و یا چوب بست کمتری دارد ، و این سرعت اجرا و هزینه‌های اجرا را بسیار کاهش می دهد .

اگر بخواهیم از این بحث خارج نشویم یکی از مواردی که همیشه آرماتوربند ها و نیرو های اجرا کننده سقف با آن مشکل دارند تراز کردن و یا لول کردن جک های زیر سقف می باشد تا سقفی یکدست داشته باشند که معمولا هم در این زمینه نمی توانند کاملا موفق عمل کنند ، اما چون در تیرچه های پیش تنیده به طور طبیعی خیز یکدست منفی وجود دارد سقف کاملا به صورت تراز و لول شده اجرا میشود و نیاز به تمرکز و دقت پیمانکار سقف ندارد .

تفاوت تیرچه پیش تنیده با سقف پیش تنیده

این سوال ، سوال متداولی است . معمولاً برخی مهندسین و پیمانکاران تیرچه پیش تنیده را با سقف پیش تنیده اشتباه می گیرند . تفاوت این دو در نوع ساخت و محل ساخت آنها میباشد .

تیرچه پیش تنیده در کارخانه در شرایط کنترل شده از نظر دما ، رطوبت و همچنین مهمترین بخش آن یعنی کشش وایرها تولید می شود . میزان بخار دهی آن کنترل شده و دمای بخار و دمای تیرچه همواره تحت کنترل قرار می‌گیرد . آزمایشگاه مستقر در شرکت ، نمونه‌های بتن را کنترل می‌کند و کیفیت تیرچه همواره زیر نظر مسئولین کنترل کیفیت قرار دارد و معمولاً درصد خطای کیفی این محصول نزدیک به صفر می باشد . ( البته باید باز هم تاکید کنیم که این موضوع در کارخانه هایی با تکنولوژی ۲۰۱۸ به بعد اتفاق می افتد نه کارخانه هایی که از دستگاههای ۵۰ ساله خود بهره می برند و سیستم منسوخ شده گرمایش از کف به جای بخار استفاده کرده و یا میلگرد بدون آج و یا آج کم را در تیرچه های پیش تنیده خود مورد استفاده قرار می دهند .)

شرایط جوی مانند کاهش دما ، افزایش دما ، باد ، باران و رطوبت در تولید تیرچه پیش تنیده تاثیری ندارد ؛ چون این محصول در سوله هایی در بسته و با کنترل شرایط محیطی تولید می شود . در واقع در سقف پیش تنیده هیچ کدام از این شرایط وجود ندارد . سقف های پیش تنیده در محل ساختمان اجرا شده و از وسایل پرتابل و کارگرانی که امکان کنترل کیفیت کامل ندارند استفاده می گردد . خطای انسانی ، تجهیزات کالیبره نشده ، شرایط جوی ناپایدار ، عدم کنترل کامل بر اجرای سقف پیش تنیده ، استفاده از تجهیزات نامرغوب و یا متریال نامناسب از جمله معایب سقف پیش تنیده میباشد . بزرگترین عیب سقف پیش تنیده ، هزینه تقریباً دو برابری آن نسبت به سقف با استفاده از تیرچه پیش تنیده می باشد که هزینه دو برابری ، به خودی خود می تواند نقش بسیار مهمی در تصمیم گیری مالک برای اجرای آن داشته باشد .

کارخانه تیرچه پیش تنیده

آمار بهتر تیرچه نسبت به سقف پیش تنیده

اگر نگاهی دقیق تر به آمار مشکلات و خرابی ها در سقف های تیرچه پیش تنیده ، نسبت به سقف های پیش تنیده در جا بیاندازیم متوجه می شویم که این آمار با اختلاف بسیار زیادی به نفع سقف با تیرچه پیش تنیده میباشد و متاسفانه به علت عواملی که ذکر شد ، تعداد زیادی از سقف های پیش تنیده درجا با مشکلات فنی و یا حتی ریزش مواجه شده‌اند .

هزینه دوبرابری سقف های پیش تنیده درجا نیز ، مزید بر علت گشت تا این سقفها از استقبال بسیار کمتری در کشور ما ایران برخوردار شوند .

یکی از عواملی که باعث گشته سقف های پیش تنیده درجا هزینه بسیار بالاتری را در بر داشته باشند ، نیروهای تخصصی اجرای این سقف ها می باشند که دستمزد های بسیار بیشتر از نیروهای معمولی و به اصطلاح عامیانه آرماتور بند هایی که سقف های تیرچه بلوک را اجرا می کنند می گیرند .

تیرچه های پیش تنیده برای اجرا نیاز به هیچگونه تخصص خاصی ندارند و تمام پیمانکار هایی که سقف تیرچه بلوک را در رزومه خود داشته و سابقه اجرای سقف تیرچه بلوک را دارند می‌توانند تیرچه های پیش تنیده را نیز با همان دستورالعمل به راحتی اجرا نمایند.

بتن ریزی کمتر در تیرچه پیش تنیده

تیرچه پیش تنیده نسبت به سایر تیرچه ها در تمام مقاطع خود بتن دارد و این باعث گشته تا در هنگام بتن ریزی در جا سقف با صرفه جویی و کاهش هزینه در بتن درجا مواجه شویم ، به طور کلی می توان گفت اگر در یک سقف از تیرچه های پیش تنیده استفاده شود به خاطر این که جان تیرچه بتن دارد ، در هر ۱۲۰ متر مربع تقریبا یک متر مکعب بتن ریزی کاهش می یابد . اگر یک ساختمان را با زیربنای ۱۲۰۰ متر در نظر بگیریم و این ساختمان به عنوان مثال ۱۰ سقف داشته باشد هر سقف تقریبا ۱۰ متر مکعب بتن کمتری مصرف می کند و تقریباً صد متر مکعب در این ساختمان ، بتن درجا صرفه‌جویی می‌شود که این خود رقم قابل توجهی است .

تحویل تیرچه پیش تنیده در هر زمان و شرایط جوی

به علت اینکه تیرچه های پیش تنیده در فضاهای مسقف و با کنترل شرایط دمایی و رطوبتی تولید می‌شوند ؛ به جرأت می توان گفت در ۳۶۵ روز سال با هر شرایط جوی می‌توان از تحویل تیرچه های پیش تنیده در پروژه خود مطمئن بود و کیفیت و زمان تحویل  هیچ گاه به علت تغییر شرایط جوی تغییر نمیکند .

استفاده از تیرچه پیش تنیده بدون نیاز به تغییر نقشه

یکی از متداولترین ابهامات مالکان جهت استفاده از تیرچه پیش تنیده این است که آیا نیاز به تغییر در طراحی توسط مهندس طراح وجود دارد یا خیر؟

باید بگویم اگر سیستم سقف شما بر اساس سقف تیرچه بلوک طراحی شده باشد نیازی به تغییر جهت استفاده از تیرچه پیش تنیده ندارد و مالک میتواند نوع تیرچه را انتخاب کند ؛ به شرط آنکه استاندارد باشد و کد ده رقمی استاندارد را داشته باشد .

البته اگر در طراحی از سیستم های دیگر سقف ، استفاده شده باشد مانند : عرشه فولادی ، متال دک ، دال یکطرفه بتنی ، هالو کور و … باید محاسبات و طراحی تغییر نماید تا بتوان از تیرچه پیش تنیده استفاده کرد .

خوشبختانه می‌توان گفت که تقریبا بالای ۸۰ درصد سقف های طراحی شده در کشور با استفاده از سقف تیرچه بلوک میباشند و این سقف ها به راحتی می‌تواند با تیرچه پیش تنیده جایگزین شود .

جابجایی تیرچه پیش تنیده

جابجایی تیرچه پیش تنیده

توصیه می شود در هنگام جابجایی تیرچه پیش تنیده و جایگذاری آن بر روی سقف، همواره از جرثقیل و یا تاورکرین استفاده شود. البته برای به اصطلاح چیدن آن روی سقف نیازی به جرثقیل و تاورکرین نیست و کارگران می توانند با یک میلگرد خم شده به صورت ال انگلیسی و یا به اصطلاح عامیانه عصایی به راحتی این تیرچه ها را در طول سقف جابجا نمایند.

بعضا ممکن است این اشتباه پیش بیاید که جابجایی تیرچه پیش تنیده در روی سقف کار بسیار دشوار و نشدنی است. رزومه کاری بالغ بر ۱۰ میلیون متر مربع فقط در استان تهران اجرا با تیرچه پیش تنیده این مسئله را کاملاً تکذیب می نماید.

از آنجایی که انسان همواره در برابر مسائل و متریالهای جدید با دید شک و مقاومت برخورد می‌نماید، هرچه سطح آگاهی شخص کمتر باشد این مقاومت بیشتر است. این شایعات در مورد استفاده از تیرچه پیش تنیده مخصوصاً دربین آرماتوربند ها و پیمانکارانی که منافع آن ها در تیرچه پیش تنیده تامین نمی‌شود قوت می گیرد.

جهت آشنایی بیشتر با روش اجرای تیرچه پیش تنیده می توانید تصاویر و ویدیو های تهیه شده در وب سایت این شرکت، در رابطه با اجرای تیرچه پیش تنیده را مشاهده بفرمایید.

سیستم بخار در تیرچه پیش تنیده

از مهم ترین عوامل ساخت تیرچه پیش تنیده عمل آوری بتن آن بعد از بتن ریزی می باشد که این عمل آوری در گذشته با سیستم گرمایش از کف انجام می گردید ، اما با بالاتر رفتن انتظارات مهندسین از قطعات بتنی پیش تنیده و سخت گیرانه تر شدن آیین‌نامه‌های بین‌المللی این سیستم منسوخ گردیده است . در حال حاضر آیین‌نامه‌ها و رفرنس های بین المللی استفاده از سیستم بخار ، آن هم به صورت لحاف بخار را توصیه میکنند . یعنی تیرچه ها باید در یک محفظه با بخار ۷۰ درجه تا ۸۰ درجه قرار گرفته باشند ؛ البته سیستم لحاف بخار نیز دارای الزاماتی است که به عنوان مثال می توان به روند رسیدن دمای بخار تا ۷۰ درجه به صورت پلکانی و همچنین سرد شدن آن به صورت پلکان نزولی بر طبق دستورات آیین نامه ACI318 اشاره کرد .

بعضاً مشاهده شده کارخانه‌هایی قدیمی به علت اینکه توان اجرای سیستم بخار را در خط تولید خود ندارند لوله هایی دکوراتیو در خط تولید قرار داده و آن را به عنوان سیستم بخار معرفی می نمایند . هزینه سیستم بخار شامل : خریداری و نگه داری دیگ بخار ، اجرای تاسیسات آن ، اخذ پروانه های ایمنی ، هزینه های ایمنی و همچنین هزینه انرژی ( مصرف گاز و یا گازوئیل ) جهت تولید بخار از عواملی است که تولید کنندگان رده پایین و درجه دو و سه را از راه اندازی سیستم بخار ، جهت عمل آوری بتن مصرف می نماید . در صورتی که سیستم بخار از الزامات تولید تیرچه پیش تنیده می باشد .

وزن تیرچه پیش تنیده

تیرچه پیش تنیده در حالت استاندارد می‌بایست بزرگتر مساوی ۲۸ کیلوگرم در هر متر طول باشد ، علت وزن بالای تیرچه پیش تنیده نسبت به سایر تیرچه ها این است که تیرچه پیش تنیده در مقطع خود تماماً بتن دارد . بعضا این اشتباه به وجود می‌آید که تیرچه پیش تنیده وزن سقف را سنگین می نماید در صورتیکه این دیدگاه کاملاً غلط است و اتفاقا برعکس تیرچه پیش تنیده باعث سبک سازی سقف نیز میشود . محاسبات نشان می‌دهد اگر در یک سقف از تیرچه پیش تنیده استفاده شود در هر متر مربع تقریبا ۷ الی ۹ کیلوگرم وزن سقف کاهش پیدا می‌کند . بیایید با یک مثال این قضیه را ملموس تر نماییم .

فرض کنید تیرچه کرومیت و یا تیرچه پاشنه بتنی را به صورت یک قطعه نیم متری از سقف جدا کرده ایم و بر روی یک کف ترازو گذاشته ایم ، توجه داشته باشید تیرچه بتن لازم را در جان خود داشته باشد چون در حالت عادی این تیرچه ها بتن ندارند و با بتن ریزی سقف ، جان آنها دارای بتن میشود . حالا نیم متر از تیرچه پیش تنیده را نیز در کفه دیگر ترازو می گذاریم مسلّماً تیرچه پیش تنیده سبکتر است ، به خاطر این که از فولاد کمتری در مقطع آن استفاده شده و بیشتر حجم آن را بتن پر کرده است . از آنجایی که وزن مخصوص و یا چگالی فولاد بیشتر از بتن است باعث می گردد که تیرچه پیش تنیده سبکتر باشد ؛ در سقف نیز همین گونه است به همین علت تیرچه پیش تنیده سقف را سبک می نماید .

البته میزان سبک سازی ۷ کیلویی یا ۹ کیلو در هر متر مربع عددی نیست که بتوان در طراحی های سقف مانور قابل توجهی انجام داد ، اما خالی از لطف نیز نیست. اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید پیشنهاد میکنیم مقاله وزن تیرچه پیش تنیده را مطالعه نمایید.

بلوک تیرچه پیش تنیده

تیرچه پیش تنیده را می توان با انواع بلوک های پرکننده سقفی استفاده کرد . به عنوان مثال : می‌توان از بلوک های سیمانی ، بلوک های سفالی و یا بلوک هایی از جنس فوم که به یونولیت معروف هستند استفاده کرد . در حال حاضر بلوک‌هایی به نام لایت فرم یا بلوک های جایگزین سقفی پلاستیکی و یا بلوک های سبز رنگ که چند بار مصرف نیز هستند بهترین گزینه برای استفاده با تیرچه پیش تنیده میباشند ، چون این بلوک ها بسیار با صرفه هستند و تا ۵۰ بار قابلیت استفاده در سقف را دارند و پس از بتن ریزی یک سقف به راحتی از زیر سقف جدا شده و برای سقف بعدی می توانند مورد استفاده قرار گیرند و این باعث کاهش یک‌پنجمی هزینه بلوک های پر کننده سقفی می شود .

این قالب های لایت فرم از طرف شرکت سازنده ، گارانتی یک ساله شکست دارند و مصرف کننده بدون دغدغه میتواند تا پایان پروژه از آن استفاده کند و حتی در پایان پروژه آنها را به اشخاص متقاضی بفروشد و یا در پروژه های بعدی از این قالب های پلاستیکی  سقفی استفاده نمایند . از دیگر مزیت های این قالب های پلاستیکی اکسپوز بودن آن می باشد که برای پروژه های تجاری و پارکینگ ها بسیار مناسب میباشند . در مجموع استفاده از هر نوع قالب سقفی با تیرچه پیش تنیده منافاتی ندارد و به علت بال های جانبی 4 سانتی متری تیرچه های پیش تنیده جدید ، این تیرچه ها با هر نوع بلوک پر کننده ای سازگاری دارند . باید توجه داشت که هر چه ارتفاع بلوک های سقفی مورد استفاده ، بیشتر باشد میتوان از تیرچه با مقاومت پایین تری استفاده کرد و بلعکس اگر از بلوک با ارتفاع کم مثلا 15 یا 20 سانتی متر استفاده کنیم باید از تیرچه مقاوم تری استفاده کنیم . در حال حاضر در جامعه مهندسی کشورمان معمولا از بلوک با ارتفاع 25 سانتی متر استفاده میگردد.

کاربردهای تیرچه پیش تنیده

تیرچه بتنی پیش تنیده یکی از پرطرفدار ترین تیرچه ها در ساخت و سازهای ساختمانی است که از اوایل قرن بیستم تولید و استفاده شده است و اولین کسی که روش تولید آنرا معرفی کرد یک مهندس فرانسوی بود. در ساخت این تیرچه ها از دو ماده فولاد و بتن استفاده میشود و حتما باید در کارخانه های مجهز و طبق استانداردها ساخته شوند. یکی از بارزترین مشخصه های آنها سطح مقطع T شکل این تیرچه هاست. از تیرچه پیش تنیده علاوه بر ساخت و سازهای معمول در سازه‌های مختلف و به منظورهای خاصی استفاده می‌شود که در اینجا به بررسی چند نمونه از کاربرد تیرچه پیش تنیده می‌پردازیم:

  • تیرچه‌های پیش تنیده انتخاب مناسبی برای دهانه‌های بلند هستند مانند سوله‌ها، چرا که این تیرچه در سایزهای متفاوت تولید می‌شود و تا دهانه‌های ۱۲ متر را جوابگوست.
  • به دلیل بلندی تیرچه‌های پیش تنیده، این تیرچه‌ها مناسب ساختمان‌هایی با نمای لاکچری است مثل ساختمان‌هایی که قرار است نمای آن کاملا شیشه‌ای باشد چون با استفاده از این تیرچه‌ها ستون کمتری استفاده می‌شود و به معمار این امکان را میدهد که در نمای ساختمان از پنجره‌های بزرگ استفاده کند.
  • استفاده دیگر از تیرچه پیش تنیده در برج‌های بزرگ با تعداد طبقات بالاست؛ چون این تیرچه‌ها در تعداد بالا سفارش داده می‌شوند از لحاظ هزینه بسیار به صرفه است و علاوه بر آن به دلیل مزیت‌های این تیرچه‌ها وزن ساختمان به اندازه قابل توجهی کاهش می‌یابد.
  • در ساختمان‌های مکعبی از تیرچه‌های پیش تنیده شده استفاده می‌شود، به این صورت که ستون‌ها با این تیرچه‌ها به هم وصل می‌شوند و به دلیل استفاده کمتر از ستون، ساختمان نیاز کمتری به دیوارهای برشی و بادبند دارد که به دلیل وزن کمتر ساختمان است.
  • چنانچه طراح و معمار ساختمان تمایل به استفاده کمتری از ستون‌ در ساختمان داشته باشد و در عین حال ساختمانی مستحکم بخواهد، تیرچه‌های پیش تنیده گزینه مناسبی هستند که این به دلیل اندازه آنهاست ( تا ۱۲ متر) و این اندازه مناسب فرصت را به معمار می‌دهد تا ساختمانی با تعداد ستون کمتر داشته باشد.
  • به جز سوله‌ها و ساختمان‌های بزرگ، تیرچه‌های پیش تنیده مناسب استفاده در سازه‌های بزرگ مانند پل‌ها نیز هستند که این مورد نیز به مزیت سایز های متنوع و بلند این تیرچه‌ها برمی‌گردد.

طراحی ساختمان های خاص با تیرچه پیش تنیده

چند سال است که طراحی های خاصی را در امر ساختمان سازی مشاهده می کنیم.  ساختمان‌های مربعی، ساختمان هایی با دیوارهای شیشه‌ای بزرگ و یا طراحی ساختمان با طرحی پیچیده و اشکال غیر هندسی همه از مواردی هستند که تیرچه پیش تنیده برای ساخت آنها مناسب است و دلیل آن تولید تیرچه‌ها در ابعاد متفاوت و بلندتری نسبت به تیرچه‌های دیگر است.

تیرچه‌های پیش تنیده با طولی بلندتر این امکان را به طراحان و معماران برای طراحی و ساخت ساختمان‌هایی میدهد که در آنها ستون‌ها فاصله بیشتری دارند که این مزیت برای ساخت سالن‌ها و لابی‌های وسیع مناسب بوده و همچنین امکان استفاده از دیوارهای شیشه‌ای بزرگ را فراهم میکند. در ساخت مجتمع‌های تجاری عظیم و پارکینگ‌های مجتمع و یا پارکینگ‌های طبقاتی مجزا نیز این مزیت بسیار گره گشای طراحان و معماران خواهد بود.

کاهش هزینه در طول روند ساخت و ساز

تیرچه پیش تنیده یک تیرچه اقتصادی از لحاظ قیمت خود تیرچه است که یکی از دلایل آن تولید انبوه آن و استفاده از روش کارخانه‌ای برای تولید است که وقتی برای پروژه‌های عمرانی بزرگ سفارش داده میشود این به صرفه بودن نیز بیشتر خواهد شد ولی نکته قابل توجه کاهش هزینه در روند ساخت و ساز بوده چرا که چون بتن ریزی عمده در کارخانه انجام میشود پس هنگام اجرای سقف و جای‌گذاری تیرچه‌ها میزان کمی بتن و سیمان برای سفت کردن استفاده میشود که هزینه سیمان مصرفی کاهش پیدا می‌کند.

برای هر نوع ساخت و سازی تعدادی نیروی انسانی، مقدار قابل توجهی داربست و همچنین ماشین آلات اجاره میشود که همه اینها برای صاحب پروژه هزینه بردار است ولی با استفاده از تیرچه پیش تنیده و راحتی کار با آن، روند کار سرعت بیشتری پیدا کرده و پایان کار پروژه سریعتر اتفاق می‌افتد که این امر در کاهش هزینه‌هایی از این دست نیز تاثیر گذار است.

وزن پایین تیرچه پیش تنیده

تیرچه پیش تنیده به نسبت تیرچه‌های تمام بتن یا تمام فولاد وزن کمتری دارد و هر تیرچه در حدود بیست و هشت کیلوگرم است. این وزن کم علاوه بر اینکه حمل و نقل را آسان می‌کند در مواردی اگر نیاز باشد تیرچه‌ها توسط نیروی انسانی جابجا شوند وزن کم تیرچه پیش تنیده این امکان را فراهم میکند.

احتمال پیش آمدن این اتفاق در ساختمان‌های کوتاه و تک طبقه بیشتر است. البته وزن پایین تیرچه پیش تنیده مزایای دیگری نیز دارد مثل پایین بود وزن نهایی ساختمان که این مورد در هنگام زلزله بسیار تاثیر گذار است چرا فشار وارد شده بر اثر زلزله را راحت‌تر تحمل میکند و از جهتی اگر به دلیل وقوع زلزله تخریب صورت بگیرد صدمات مالی و جانی کمتری در پیش خواهد داشت.

تیرچه پیش تنیده همیشه در دسترس

از آنجایی که تیرچه پیش تنیده در کارخانه‌ها و به میزان انبوه تولید میشود همیشه تیرچه در تعداد بالایی در انبار هر کارخانه دپو میشود و این امکان را به خریدار میدهد که هر زمان، چه در ابتدای مار و چه در میانه کار، به این تیرچه‌ها نیاز پیدا کرد برای او امکان سفارش و تهیه فراهم باشد و به اصطلاح به دلیل کمبود تیرچه و یا عدم امکان تهیه آن کار نمیخوابد.

43 دیدگاه

  2. سلام خيلي تيرچه ها با كيفيت بود هم سر موقع ارسال شد هم مشكل اجرايي نداشتيم
    خسته نباشيد

     پاسخ

  3. از لحاظ اجرایی خیلی شبیه به بقیه تیر چه ها بود و واقعا صرفه اقتصادی داشت ای کاش زود تر با این تیرچه اشنا میشدم

     پاسخ

  4. خسته نباشید و خدا قوت خدمت تیم تیرچه پیش تنیده ایران
    تیرچه های با کیفیت و مرغون بصرفه ای است

     پاسخ

    • اگر سوال دارید و به اطلاعات بیشتری در زمینه تیرچه های پیش تنیده نیاز دارید با کارشناسان ما تماس بگیرید

       پاسخ

  24. قیمت و محصول بسیار عالی بود تشکر بابت سایت و اطلاع رسانی خوبتون

     پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای مورد نیاز با * مشخص شده است

نوشتن دیدگاه