تیرچه یکی از مهمترین مصالح ساختمانی است که در سقف و کف ساختمان ها کاربرد دارد و در مقابل فشار بارهای وارد شده استقامت و تحمل بالایی را از خود نشان می دهد. تیرچه ها این قابلیت را دارند که به خوبی وزن سنگین اجزای خود را تحمل کنند. یکی از معروفترین نوع این تیرچه ها، تیرچه پیش تنیده است. قیمت تیرچه های مختلف، بسیار متفاوت از هم می باشد. این تعیین قیمت انواع تیرچه مطابق با یک سری شاخص ها و پروتکل ها تعیین می گردد.

روش اجرای تیرچه پیش تنیده

می توان گفت هزینه اجرای تیرچه در سقف، تنها به قیمت خود آن بستگی نداشته و به قیمت سایر مصالحی که در ساختمان برای اجرای تیرچه پیش تنیده لازم است نیز بستگی دارد، همچون تهیه و اجرای بلوک های بتنی، آرماتور بندی، بتن ریزی، بستن دور کار و… . شایان ذکر است که بتن ریزی در جا سقف از عوامل دیگری است که قیمت آن در هزینه ی اجرای تیرچه پیش تنیده موثر است.

قیمت اجرای سقف تیرچه پیش تنیده که به نام هایی چون تیرچه پیش فشرده یا تیرچه اشپنیت نیز شناخته می شود، نسبت به سایر سقف ها حدود 15 تا 30 درصد مقرون به صرفه تر است که  در دهانه های بزرگ تقریبا 8 الی 10 متری این میزان به 50 درصد کمتر از سقف های معمولی نیز می رسد.

اجرای تیرچه پیش تنیده صنعتی تا حدودی مشابه اجرای تیرچه های خرپایی است که اکثر پیمانکاران با آن آشنایی دارند. وزن تیرچه های پیش تنیده به هنگام نصب در جای خود در مقایسه با تیرچه های خرپایی بیشتر است لذا توصیه می شود از جرثقیل جهت نصب تیرچه های پیش تنیده استفاده شود.

دلیل بالا بودن وزن تیرچه پیش تنیده شاید به این دلیل باشد که مقدار قابل توجهی از بتنی که پس از نصب در تیرچه فندوله ای ریخته می شود و به عبارتی به شکل درجاریز است، در نوع تیرچه پیش تنیده در کارخانه سازنده ریخته شده و واضح است که کیفیت و استحکام بتنی که در کارخانه ریخته می شود بسیار بهتر و بالاتر از بتن درجاریز می باشد و همینطور به دلیل وجود بتن بیشتر در تیرچه پیش تنیده نسبت به انواع دیگر تیرچه ها، مقدار قابل توجهی در مصرف بتن صرفه جویی می شود که می توان اینگونه برآورد کرد که هزینه بتن صرفه جویی شده می تواند پوشش دهنده هزینه جرثقیل باشد. روشن است که دلیل سنگین بودن تیرچه پیش تنیده در زمان نصب از مقدار بتن اضافه تر آن می باشد و لذا هزینه ی نصب این نوع تیرچه نسبت به مدل های دیگر بالاتر خواهد بود.

مقاومت و استحکام تیرچه پیش تنیده در مقابل آتش سوزی

از جمله مواردی که موجب شده است اجرای تیرچه پیش تنیده بسیار حائز اهمیت  و پرکاربرد باشد مقاومت بالای آن در مقابل آتش سوزی است. تیرچه پیش تنیده در برابر صدمات و آسیب های آتش سوزی و دماهای بالای ناشی از آن مقاومت بالایی از خود نشان می دهد و عمدتا از عناصر ساختاری جهت استفاده مجدد پس از آتش سوزی می باشد.

در کل چنانچه می خواهید ساختمانی مستحکم و مقاوم در مقابل آتش سوزی داشته باشید توصیه ما به شما اجرای تیرچه پیش تنیده یا پیش ساخته است و بهتر است که استفاده از آن را در اولویت کار خود قرار دهید تا هنگام حوادث غیر مترقبه خسارت کمتری به ساختمانتان وارد شود و خانه ایمن تری داشته باشید.

اجرای تیرچه پیش تنیده بر طبق کدام آیین نامه اجرا می گردد؟

یکی از عوامل مهم در اجرای تیرچه پیش تنیده، محاسبات مربوط به این نوع تیرچه است. این نوع از تیرچه ها تقریبا از ۱۰۰ سال پیش در اجرای سقف ساختمان ها نقشی اساسی داشته و به کار برده می شدند. در سال های اخیر بهره گیری از این نوع تیرچه ها بسیار رواج یافته است. ضوابط و قوانین استفاده از تیرچه پیش تنیده نیز همچون سایر تیرچه های از پیش ساخته در بندهای آیین نامه های داخلی و خارجی ذکر شده است که برخی از آن ها را به صورت اجمالی برای شما همراهان گرامی توضیح می دهیم.

از اساسی ترین آیین نامه های موجود در مورد محاسبات تیرچه های پیش تنیده، الحاقیه آیین نامه آبا است که در نشریه ۲۵۰ به ارائه توضیحاتی راجب آن پرداخته شده است. در این نشریه ضوابط و قوانینی در مورد افت های کوتاه و بلند مدت پیش تنیده، روش های پیش تنیده شدن و محاسبات مربوط به قطعات بتنی پیش تنیده و پاره ای از مسائل جزئی دیگر همچون استحکام و مقاومت این تیرچه ها ذکر شده است.

الحاقیه دیگری هم با همین عنوان در نشریه ۳۸۸ بررسی و ارائه شده است که مبانی  و اصول طراحی تیرچه پیش تنیده و یک سری قوانین و ضوابط مرتبط با آن را بیان کرده است. در نشریه ۸۲ نیز آیین نامه ای در مورد اجرای سقف ها به وسیله تیرچه و بلوک آورده شده است که راجب مشخصات و ویژگی های هندسی و مکانیکی و همچنین راهکار های آزمایش تیرچه پیش تنیده مواردی بیان شده است. در بندی از این نشریه که دقیقا تحت عنوان تیرچه پیش تنیده آورده شده است، به تفصیل در مورد ویژگی های مکانیکی و هندسی تیرچه ها بحث شده است.

شایان ذکر است که در بند ۳-۲ این نشریه بار دیگر روش های آزمایش و کنترل کیفیت انواع تیرچه پیش تنیده و قوانین مربوط به آن مشخص شده است. یکی دیگر از نشریه هایی که در این زمینه به بیان توضیحات پرداخته است،  یکی دیگر از نشریه های پردازنده به این موضوع، نشریه ۵۴۳ است که تحت عنوان ‘دستورالعمل طراحی و اجرای سقف های تیرچه و بلوک’ تدوین شده است. جالب است بدانید که این نشریه از آپدیت و به روز رسانی مطالب سه نشریه ۸۲، ۹۴ و ۱۵۸ تهیه و تدوین شده است. لذا توصیه میکنیم حتما پیش از اجرای تیرچه پیش تنیده توضیحات و مطالب موجود در این آیین نامه ها را مطالعه فرمائید.

موارد خاص در مورد اجرای تیرچه پیش تنیده

چنانچه عرض سوراخ موجود برای بتن ریزی از فاصله میان دو تیرچه پیش تنیده کنار هم، کوچکتر است تنها کافیست که قبل از بتن ریزی در بالای محل سوراخ یک جعبه ی چوبی قرار داده و بتن را دور آن بریزید و پس از گرفتن بتن، قالب مذکور را خارج نمایید.

در صورتیکه عرض سوراخ از فاصله میان دو تیرچه مجاور بیشتر شد،  تیرچه های مجاور را به حالت مضاعفی اجرا نموده و لبه‌های بازشو را توسط آرماتور تقویتی و تیرچه های نسبتا کوتاه تر پوشش می دهند و در نهایت اگر که مقطع مرکب این تیرچه های مضاعف جهت تحمل بارگذاری ضعیف بوده و مقاومت کمی داشته باشند، با استفاده از تیرهای کمکی تکیه داده به تیرهای اصلی محل سقف بازشو تعبیه می شود.

اجرای سقف تیرچه پیش تنیده عمدتا مانند سایر تیرچه ها می باشد که تنها تیرهای اصلی فلزی و بتنی به شکل طرح بوده و دو انتهای تیرچه پیش تنیده بر روی این تیرهای طره ای قرار می گیرد. این مدل اجرای تیرچه پیش تنیده  با اجرای سقف های معمولی تفاوتی ندارد و مسائل مربوط به اجرا ومحاسبه ی آن ها تفاوت عمده ای نخواهند داشت.

برخی از مزایای استفاده از تیرچه پیش تنیده

1- کاهش قیمت تمام شده تیرچه پیش تنیده تا 50 درصد نسبت به قیمت تیرچه های معمولی.

2- دارای گواهی نامه از سازمان استاندارد و تحقیقات صنعت در ایران

3- به دلیل وجود حجم عظیمی بتن درقسمت بالای تیرچه پیش تنیده، بخش بزرگی از فضای تهی میان بلوک‌های سقفی را پر کرده و در نتیجه حجم بتن ریزی چیزی حدود 25 درصد کاهش می یابد و به همین علت هزینه تهیه و پمپاژ بتن به روش درجاریز تا حد زیادی کاهش می‌یابد.

5- قابلیت اجرای سقف با دهانه‌ بلند تا حدود 12 متر

6- کاهش 50 درصدی عملیات شمع بندی، چرا که در اجرای تیرچه پیش تنیده  تا دهانه 7 متر تنها یک ردیف شمع‌بندی در قسمت کلاف های عرضی نیاز خواهد بود.

7- نیروی فشاری در تیرچه های پیش تنیده از ترک ‌خوردگی بتن ها ممانعت کرده و در افزایش طول عمر ساختمان موثر خواهد بود، به همین دلیل از ایجاد ترک های متعدد در عملیات نازک‌ کاری زیر سقف نیز پیشگیری می‌گردد.

8- همچنین شما با بهره گیری از تیرچه های پیش تنیده شده نیازی به میلگرد های ممان منفی نخواهید داشت و این مورد سبب می شود که هزینه تمام شده شما تا حدود زیادی کاهش می یابد. شما با استفاده از اجرای تیرچه پیش تنیده شده در واقع از بتن خشک استفاده نموده اید که موجب می گردد نسبت آب به سیمان به حداقل میزان ممکن برسد. استفاده از این نوع تیرچه موجب می شود تا سازه ساختمانی شما مقاوم تر و سبک تر باشد.